Ekonomi Rehberim, piyasalara yönelik yazı dizinin bu ikinci yazısında tahvil piyasasını, devlet tahvillerini, şirket tahvillerini ve tahvil risklerini açık ve yalın bir anlatımla sizlere sunacak. Bir önceki yazımızda ise Para Piyasası ve Bono'dan bahsetmiştik. Bu yazımızı da okuyarak piyasaları detayları ile öğrenmenizi tavsiye ediyoruz. Şimdi tahvil piyasasına yakından göz atalım.
Devletlerin ve şirketlerin, kısa vadede nakit ihtiyaçlarını karşılamak için bono ihraç ettiklerini böylelikle borçlanıp nakit paraya ulaştıklarını anlatmıştık. Peki bu kurumlar uzun vadede finansman temin etmek için nasıl bir yol izleyebilirler? Bu sorunun cevabını şöyle açıklayabiliriz. Uzun vadede finansman ihtiyacı duyan kurumlar, tahvillerini ihraç ederek uzun vadeli nakit paraya ulaşırlar, bu borçlanmanın karşılığında ise yatırımcı tahvil karşılığı verdiği ana parayı ve bu paradan gelen faizi alarak kazanç sağlar. Böylelikle karşılıklı çıkar sağlanmış olur.
Devletlerin ve şirketlerin, kısa vadede nakit ihtiyaçlarını karşılamak için bono ihraç ettiklerini böylelikle borçlanıp nakit paraya ulaştıklarını anlatmıştık. Peki bu kurumlar uzun vadede finansman temin etmek için nasıl bir yol izleyebilirler? Bu sorunun cevabını şöyle açıklayabiliriz. Uzun vadede finansman ihtiyacı duyan kurumlar, tahvillerini ihraç ederek uzun vadeli nakit paraya ulaşırlar, bu borçlanmanın karşılığında ise yatırımcı tahvil karşılığı verdiği ana parayı ve bu paradan gelen faizi alarak kazanç sağlar. Böylelikle karşılıklı çıkar sağlanmış olur.
DEVLET TAHVİLLERİ
Devletler veya eyalet gibi yerel yönetimler, vadeleri bir yıldan uzun olan tahviller çıkarabilirler. Vadeleri on yılları bulabilen devlet tahvilleri, devletlerin ve yönetimlerin ihtiyaç duydukları uzun vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak için yararlı araçlardır.
Devlet tahvilleri, devlet güvencesi sağlaması ve daha fazla faiz getirmesi nedeniyle yatırımcılar tarafından oldukça sevilirler.
ŞİRKET TAHVİLLERİ
Devletler gibi şirketler de paraya ihtiyaç duyabilirler. Bu ihtiyacı karşılamak isteyen şirketler tahvil piyasasında borçlanabilirler. Böylelikle bankadan herhangi bir finansman temin etmeden sermaye yatırımları için gerek duyulan nakit ihtiyaçları karşılanabilir.
Bonolarda olduğu gibi tahvillerde de yatırımcı yani borç parayı veren kimse tahvilini aldığı şirketin veya kurumun hissedarı olamaz. Aynı zamanda tahviller, tahvil ihraç eden şirketler için kaldıraç gibi çalışırlar. 10.000 liralık sermayesi olan ve %20 getiri yani 2.000 lira getiri bekleyen şirket, tahvil ihraç ederek 100.000 lira borçlanıp %20 getiri yani 20.000 lira getiri sağlar.
Borcun ödenmesine yönelik risk ise devlet tahvillerinden fazladır. Bu sebeple şirket tahvillerinde faiz oranı daha yüksektir.
Borcun ödenmesine yönelik risk ise devlet tahvillerinden fazladır. Bu sebeple şirket tahvillerinde faiz oranı daha yüksektir.
TAHVİL RİSKLERİ
Tahvillerin artıları olduğu gibi eksileri de vardır. Yatırımcılar için, enflasyon riski, faiz oranı riski, erken çağrı yani tahvillerin vadesi gelmeden tedavülden kaldırılma riski gibi risklerle karşılaşmak olasıdır. Risklere daha detaylı bakalım.
- Borçlanan kurum veya şirketler borçlarını ödeyemeyebilirler. Bu durum yatırımcılar için yatırım riskini oluşturur.
- Bir tahvilin vadesi sırasında enflasyonda artış yaşanırsa, yatırımcının sahip olacağı getiri enflasyon tarafından dengelenir.
- Bir tahvilin vadesi sırasında, faiz oranlarında artış yaşanırsa, tahvilin değeri yeni yüksek faiz oranına eşit seviyeye gelene kadar düşer. Bu durumda tahvil sahipleri, tahvillerini vadesi gelmeden elden çıkarmaya çalışırlarsa ana paralarında kayıp yaşarlar.
- Bir tahvilin vadesi sırasında, faiz oranlarında düşüş yaşanırsa, tahvil ihraç eden kurumlar tahvilleri erkenden çağırıp, yeniden düşük faiz oranıyla ihraç ederler. İlk faiz oranıyla tahvil alan yatırımcılar bu olay sonucunda faiz getirilerini kaybederler.
Yorumlar
Yorum Gönder