HİSSE SENEDİ TÜRLERİ

Ekonomi Rehberim olarak, yatırım yapmak isteyen insanlara kaynak olması amacıyla yatırım ile ilgili temel bilgileri sizlerle paylaşmaya devam ediyoruz. Hisse Senedi Piyasası adlı yazımızda hisse senetleri ve borsa ile ilgili önemli bilgileri açıklamıştık. Bu yazımızda ise hisse senedi türlerine daha da yakından bakacağız.

Hisse senetlerine değer biçilebilen şirketlerin geneli, tanınırlığı fazla, prestijli, saygın ve halka açıktır. Bu şirketler ciddi yapısal temellerle sahiptirler. Genellikle köklü olan bu değerli şirketler, yıllar boyunca piasada bulunmuş, kendini kanıtlamış şirketlerdir. Bu sebeple de yatırımcılar güven içinde yatırımlarını bu şirketlerin hisse senetleri ile yapabilirler. BIST 30'da  yer alan Akbank, Aselsan, Petkim ve Türk Hava Yolları gibi şirketler en güzel örneklerdir.

DEĞERİ ARTAN HİSSE SENETLERİ

Değeri artan hisse senetleri, ekonominin geneline göre değeri daha hızlı ve daha çok artan şirketlerin hisse senetlerini ifade eder. Bu şirketler çoğunlukla araştırma ve geliştirme projelerine önem veren, yeni teknolojilerin üretiminde ve yaygınlaşmasında görev alan şirketlerdir. Bu tarz şirketlerde temettü gelirleri çoğunlukla hissedarlar verilmek yerine daha fazla gelişim amacıyla tekrar şirkete yatırılır.

Bu hisse senetlerine sahip yatırımcıların almak zorunda oldukları risk daha yüksek olsa da, şirket gelişimini, üretimini ve teknolojisini başarıyla artırdığında çok ciddi kazançlar elde edilebilir.

GELİRLİ HİSSE SENETLERİ

Bu kategorideki hisse senetleri, yatırımcılarına düzenli olarak ödeme yaparlar. Yatırımcıların aldıkları bu kar paylarına ise temettü geliri denir. Binlerce gelirli hisse senedinin toplanması sonucunda temettü gelirleri de artacak, böylece yatırımcı sadece temettü gelirleriyle dahi yaşamını idame edebilecektir. 

Gelirli hisse senetleri, genellikle birinci sınıf şirketlere ait olurlar. Pasif gelir isteyen veya hayatını idame ettirecek kadar çok gelir kazanmak isteyen yatırımcılar, bu hisse senetlerine yatırım yapar ve al sat yapmadan temettü gelirlerini elde ederek kazanç sağlarlar.

TERCİHLİ VE ADİ HİSSE SENETLERİ

Tercihli hisse senetleri, adi hisse senetlerine göre gelir önceliğine sahiptirler. Bu hisse senetleri temettü gelirlerini düzenli olarak alırlar. Eğer şirket finansal açıdan zor bir durumdaysa, temettü gelirlerinin dağıtılmasına tercihli hisse senetlerinden başlanır. Gelir amaçlayan yatırımcılar tarafından tercih edilir. 

Adi hisse senetleri, tercihli hisse senetlerinde olmayan bir özelliğe sahiptir. Bu hisse senetlerine sahip yatırımcılar, şirketin yönetiminde söz sahibi olurlar. Yönetim kurulu oylamalarında oy verebilen bu yatırımcılar, temettü gelirleri konusunda ise tercihli hisse senedi sahiplerinin arkasında kalırlar.

BÜYÜK, ORTA VE KÜÇÜK ŞİRKETLERİN SENETLERİ

Piyasada yer alan şirketleri kabaca büyük, orta ve küçük olarak gruplandırabiliriz. Hisse senedi sayısını hisse senedi değeriyle çarpıp toplam değeri buluruz ve bu toplam değere göre kategorilere ayırırız. 

Küçük şirketlerin hisse senetleri, diğer şirketlere göre daha risklidir. Bu şirketler, ileride çok başarılı olup çok kazandırabilecekleri gibi daha da zayıflayıp yatırımcısını üzebilir. Bu sebeple küçük şirketlerin hisse senetleri alınmadan önce şirket çok daha detaylı bir inceleme ile ele alınmalıdır. 

Büyük ve orta ölçekli şirketler, küçük şirketlere göre daha sabit değerli ve daha güvenilirdirler. Bu şirketler ekonomik zorluklara karşı da genellikle daha dirençli olurlar. Ancak küçük şirketlerde yaşanabilecek büyük atılımlar sahiplerine büyük paralar kazandırabilirken, bu hisse senetlerinin daha dengeli ve daha sabit değerli olmaları sebebiyle yatırımcıların kısa zamanda büyük paralar kazanma ihtimalleri zayıftır.