EKONOMİK GÖSTERGELER

Ekonomi Rehberim, ekonomide yer alan pek çok temel kavramı ve piyasalar ile ilgili çeşitli konuları ele almıştı. Bu yazı dizininde ise yatırıma dair önemli kavramlar, tanımlar ve açıklamalar sizler için açıklanacak. Böylece bir yatırımcının ihtiyaç duyacağı bilgi birikimine sahip olacak ve doğru bir şekilde yatırım yapma fırsatı bulabileceksiniz. Şimdi ise ekonomik göstergelere daha yakından bakalım.

Ekonomik göstergeler, yatırımcıların doğru anlarda doğru hamleler yapabilmesi için oldukça önemlidirler. Bu göstergelerin çoğu enflasyon ile bağlantılıdırlar. Bunun sebebi ise enflasyonun ekonomi istikrarına ve faiz oranlarına etkisinin fazla olmasıdır.

GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYİH)

GSYİH, en önemli ekonomik göstergelerin başında yer alır. Bu gösterge üzerinden pek çok sonuca varmak ve çeşitli analizler yapmak mümkündür. Net ihracatlar, yatırım, tüketim ve devlet alımları, GSYİH'nın dört temel elemanıdır. Bu gösterge sonuçları geçmiş zamana işaret eden ve hesaplaması uzun süren gecikmeli bir endekstir. Çıkarılacak en temel sonuç ise ekonominin daraldığı veya genişlediğidir. 

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TFE)

Ülkelerin istatistik kurumları tarafından ölçülen TFE, enflasyon ile direkt olarak bağlantılıdır. Bu endeks, belli bir pazar sepetindeki ürünlerin fiyatlarında yaşanan artış veya azalışları takip eder. Bu sepette diğer enflasyon ölçüm endekslerinin aksine ithal mallar da dahil edilir. TFE ile enflasyonun durumu takip edilebilir. 

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ

Tüketici güven endeksi, çok sayıda aile ile yapılan mülakatlar sonucunda oluşturulur. Toplumun tüketim isteğini, ekonomiye duyulan güveni açığa vurur. Bu endeks aynı zamanda ülke açısından ekonominin sağlıklı olup olmadığını halk nezdinde kontrol eder. Özellikle kötü zamanlarda, zor şartlarda veya krizlerde bu endeks ekonomi açısından daha çok değer kazanır. Tüketici güven endeksinde yaşanan düşüşler toplumun tüketimden kaçınmak istediğini, böylece piyasalarda para akışının azalacağını gösterir.

ÜCRETLİ İŞ OLANAKLARINDA ARTIŞ

Devlet istihdam raporu, GSYİH gibi en önemli endekslerden biridir. Ücretli iş olanaklarında meydana gelen artışlar ile ilgili raporlar, cari işsizlik, saatlik kazanç gibi önemli istatistikleri de barındırırlar. Ücretli iş olanaklarının artması toplumun tüketim isteğinin de artacağına, toplumda ekonomiye duyulan güvenin yükseleceğine bir işaret olarak görülür. Bu artışlar sonucunda ise piyasalarda dönen para miktarı artar. İş olanaklarında düşüş yaşanması ve istihdamın azalması, tüketicilerin daha gergin olmasına ve harcamalarda tasarrufa gitmelerine sebep olur. Bu gösterge, kuvvetli ve değerli bir göstergedir.

İŞSİZLİK ENDEKSİ

İşsizlik endeksi, ekonomide yaşanan değişimlerin ardından ortaya çıkan yani gecikmeli bir endekstir. Bu durum bu endeksin yatırımcıların açısından önemini azaltsa da işsizlik endeksinde yaşanan uzun süreli artış ekonomide kötü günlerin yaklaştığına ve enflasyondaki yükselişe haber verebilir. 

YENİ KONUT İNŞAATLARININ BAŞLAMASI

Bu ekonomik gösterge, aylık bazda inşaatına yeni başlanan konut sayısını ifade eder. Konutların müstakil veya apartman şeklinde olmaları bir anlam ifade etmez. Aynı zamanda bir apartmanda bulunan 30 ev, 30 konut olarak sayılır. Konut inşaatlarının artması ekonomide pozitif bir havanın olduğunu gösterir. Yeni başlanan inşaat sayılarındaki azalma ise ekonomide ve piyasalarda durgunluk yaşandığına dair bir göstergedir.

İŞLETME STOKLARI

İşletme stokları, aylık bazda toplanan ve yatırımcılar için önemli olan diğer bir ekonomik göstergedir. Bu gösterge verileri imalatçılardan, perakendecilerden ve toptancılardan toplanır. Stoklarda yaşanan ani düşmeler piyasada artan talebi ve hareketliliği, ani birikimler ise azalan talebi ve durgunluğu gösterir. Böylece ekonomide genişleme veya daralma gözlemlenebilir. 

ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ

Üretici fiyat endeksi, malların ve ürünlerin fiyatlarındaki toptan değişimleri izler. Hammaddeler, ara mallar ve satılmaya hazır bitmiş mallar ile ilgili veriler bu endekste toplanır. Yüz binlerce üründen ve binlerce üreticiden toplanan bilgilerle ortaya çıkan bu ekonomik gösterge, TÜFE ile ilgili tahminlerde önemli bir noktada yer alır.